Wskazania do wykonania hematologii

Hematologia, to nie tylko dziedzina medycyny zajmująca się chorobami krwi. To również badania służące diagnozowaniu schorzeń z nią związanych. Które z nich wykonuje się najczęściej? Jakie są wskazania do wykonania hematologii i jak odpowiednio przygotować się do tych badań?

Co to jest hematologia?

Hematologia, to szereg badań diagnostycznych, których celem jest ocena składu, funkcji i właściwości krwi. Związane są one także z leczeniem schorzeń krwi, układu krwiotwórczego i zaburzeń krzepnięcia krwi. Hematologia pozwala wcześnie wykrywać m.in. niedokrwistość, niedobory w zakresie odporności, skazy krwotoczne oraz choroby nowotworowe układu krwiotwórczego. Do podstawowych badań hematologicznych należą:

• morfologia – polega na oznaczeniu liczby krwinek czerwonych, białych i płytek krwi, a także na pomiarze ich wielkości i ocenie ich budowy;
• badanie OB (odczyn Biernackiego) – ocenia tempo opadania krwinek czerwonych, a także pomaga wykrywać stany zapalne i rozrostowe;
• rozmaz krwi obwodowej – polega na ocenie leukocytów różnego typu oraz pozwala pogłębić diagnostykę, w przypadku niepokojących wyników morfologii;
• badanie płytek krwi – dzięki ocenie ilości oraz funkcji płytek krwi, pozwala diagnozować krwawienia i zakrzepicę;
• badanie poziomu retikulocytów – wartość retikulocytów (czerwonych krwinek krążących we krwi krócej niż 48 godzin) ma znaczenie w pogłębianiu diagnostyki oraz różnicowaniu niedokrwistości.

Wskazania do wykonania hematologii

Hematologię powinny wykonywać przede wszystkim osoby znajdujące się w grupie ryzyka zachorowania na choroby krwi. Badania te wskazane są również w przypadku:

• zaburzeń widzenia i częstych bólów głowy;
• bólów w obrębie jamy brzusznej;
• braku apetytu lub spadku wagi ciała o niewiadomej przyczynie;
• osłabienia i zmęczenia;
• nawracających infekcji górnych i dolnych dróg moczowych i oddechowych;
• owrzodzeń w jamie ustnej lub krwawienia z błon śluzowych nosa;
• skłonności do tworzenia się siniaków, teleangiektazji, miejscowych zgrubień skóry lub wybroczyn;
• upośledzenia ogólnej sprawności;
• powiększonej wątroby, śledziony lub węzłów chłonnych;
• uporczywego kaszlu;
• stanów podgorączkowych, nocnych potów, gorączki;
• wypadania włosów i łamliwości paznokci;
• podejrzenia niedokrwistości;
• bladej i poszarzałej skóry;
• bladych warg oraz błon śluzowych;
• przerostu dziąseł.

Jak się przygotować do hematologii?

W przypadku wykonywania rozmazu krwi obwodowej, badania płytek krwi oraz poziomu retikulocytów nie są potrzebne żadne przygotowania. Ponadto nie jest też konieczne bycie na czczo. Z kolei morfologia krwi i badanie OB wymagają dostosowania się do specjalnych zaleceń:

• należy unikać stresu, na ile to możliwe;
• na 2-3 dni przed badaniem nie należy pić alkoholu;
• na 12 godzin przed pobraniem nie powinno się pić kawy i herbaty, spożywać posiłków, żuć gumy ani palić papierosów;
• rano, przed badaniem można wypić nie więcej niż szklankę wody;
• jeśli istnieje taka możliwość, należy wykonać pobranie przed przyjęciem porannej porcji leków;
• na 10-15 minut przed pobraniem pacjent powinien pozostawać w pozycji siedzącej.

 Jak przebiega hematologia?

Przebieg każdego badania krwi wykonywanego w ramach hematologii jest taki sam. Zaleca się by przeprowadzać je rano. Pacjent zajmuje pozycję siedzącą, a następnie pobrana zostaje od niego krew z żyły łokciowej. Należy pamiętać, by nie próbować interpretować samodzielnie wyników badań krwi. Ostateczną ich analizę najlepiej pozostawić lekarzowi.